Phân cấp mức độ phong hóa

Đây là đang nói tới phân loại đá cho xây dựng công trình, tất nhiên. Còn phong hóa là gì thì đừng hỏi.

Việc phong phân cấp mức độ phong hóa ở hiện trường hoàn toàn dựa trên cơ sở mô tả, việc phân ra cấp nào thì dựa trên nhiều yếu tố, gồm độ cứng, mức độ biến đổi về thành phần và màu sắc, đặc điểm nứt nẻ...


Đá phong hóa cơ bản được chia ra thành các cấp sau:

Đá phong hóa mãnh liệt  IA1
Toàn bộ vật liệu đá đã bị phân rã và ở dạng mềm bở nhưng còn giữ được một phần cấu tạo của đá nguyên thủy. Tất cả các khoáng vật felspat và khoáng vật chứa Fe-Mg biến đổi hoàn toàn thành đất sét. Dễ dàng hút nước khi ở trong nước, đỉnh nhọn của búa dễ dàng ấn lõm trên bề mặt đá, có thể bóp vụn thành các hạt rời bằng tay và ngón tay. Vật liệu đá có thuộc tính gần như đá. Độ cứng của vật liệu đá rất mềm yếu.

Có thể dùng xẻng đào được đá này, đôi chỗ phải dùng tới xà beng.

Nền đá này thì có thể sử dụng cho đập đất mà không cần bóc bỏ. Với đập bê tông hay đá đổ thì cần bóc đi.

Đá phong hóa mạnh IA2
Phong hóa phát triển trên toàn bộ khối đá, trên một nửa phần vật liệu đá trở nên mềm yếu và tồn tại hoặc ở dạng đá liền khối hoặc các lõi đá bị biến màu hoàn toàn so với đá tươi. Tất cả các khoáng vật pelspat và khoáng vật chứa Fe-Mg biến đổi một phần thành đất sét, không dễ dàng hút nước khi ở trong nước, đỉnh nhọn của búa địa chất không thể ấn lõm trên bề mặt đá. Nõn khoan có thể bẻ gãy bằng tay thành các mẩu nhỏ, các hạt riêng biệt có thể cạy rời khỏi bề mặt, tiếng búa đục, dung trọng và cường độ chịu lực của đá giảm hẳn so với đá tươi. Độ cứng của đá đạt từ tương đối mềm yếu đến rất mềm yếu, tùy thuộc vào loại đá.
Đào khó, thường máy ủi hay máy xúc vẫn múc được, đôi khi phải kết hợp với nổ mìn.
Nền đá này có thể làm nền cho đập đất đồng chất hay đập đá đổ thấp, không phù hợp với đập bê tông và đập đá đổ cao.

Đá phong hóa vừa IB
Phong hóa phát triển toàn bộ khối đá làm đá bị ố hoặc có vệt trắng, không còn giữ được màu nguyên thủy của đá tươi. Các khoáng vật chứa Fe-Mg bị “hoen rỉ”, các tinh thể felspat bị vẩn đục (xám, các khoáng vật dễ hòa tan có thể bị rửa trôi gần hết. Sự thay đổi hoàn toàn trên bề mặt khe nứt hở và các khuyết tật khác tới độ sâu 13-50mm. Dung trọng giảm đáng kể, nõn khoan dễ bị đập vỡ bằng búa, tiếng búa không trong, nõn khoan không nhẵn, các mảnh vỡ không sắc cạnh. Đá tương đối cứng chắc đến tương đối mềm yếu, tùy thuộc vào loại đá.
Đào phải dùng mìn, máy xúc hay máy ủi chỉ có khóc.
Nền đá này thích hợp với hầu hết các loại đập (xét thêm cường độ kháng nén một trục). Cần lưu ý vấn đề thấm.

Đá phong hóa nhẹ (đới nứt nẻ) IIA
Thân đá bị biến màu nhẹ và cục bộ. Phong hóa trên bề mặt khe nứt hở và khuyết tật khác, oxi hóa xâm nhập tới 3mm (rất ít các khe nứt có góc xiên lớn hoặc cắt nhau, bị oxi hóa tới 13mm), một số tinh thể felspat bị đục mờ. Sự rửa trôi yếu của một số khoáng vật dễ hòa tan có thể nhận thấy được. Nõn khoan không thể đập vỡ bằng một nhát búa, tiếng búa trong, nõn khoan bằng, các mảnh vỡ sắc cạnh. Dung trọng giảm không đáng kể. Cường độ gần giống đá tươi, đá tương đối cứng chắc đến rất cứng chắc, tùy thuộc vào loại đá.
Đào phải dùng mìn, tất nhiên.
Nền đá này có thể chơi với tất cả các loại đập, quy mô độ cao đập chịu được tùy thuộc vào cường độ của đá. cần lưu ý chút đến khả năng thấm qua khe nứt.

Đá tươi IIB
Thân đá không bị biến màu, có thể có các khe nứt bị limonit. Khó đập vỡ bằng búa, tiếng búa vang trong. Nõn khoan bang, các mảnh vỡ sắc cạnh. Đá tương đối cứng chắc đến đặc biệt cứng chắc, tùy thuộc vào loại đá.
Đào bằng gì không cần nói. 
Lý tưởng cho mọi loại đập, tuy nhiên cũng tùy vào cường độ của đá. Nếu đá kém cứng chắc thì phù hợp với các loại đập đất, đập đá đổ, đập bê tông nhỏ và vừa. Đá cứng thì khỏi bàn.

Lưu ý! các ký hiệu IA1, IA2, IB, IIA, IIB là ký hiệu các cấp tương ứng thường được dùng trong xây dựng thủy điện.

Trên đây là phân loại khá cơ bản, có thể tìm thấy ở nhiều tài liệu, Wasabi chỉ quất lại, không cần trích nguồn.